การจำนอง ขายฝากบ้าน มีจุดมุ่งหมายในการทำสัญญา โดยเป็นสัญญาที่นิยมนำมาใช้ในการกู้เงิน ที่เกิดขึ้นระหว่างลูกหนี้ และเจ้าหนี้ ซึ่งในการกู้เงินนี้ สิ่งที่จะนำมาใช้ค้ำประกัน ก็คือ อสังหาริมทรัพย์ สำหรับการจำนอง ก็จะเป็นการทำสัญญาที่บุคคลหนึ่ง ที่เรียกว่า ผู้จำนอง ได้มีการนำเอาทรัพย์สินตราไว้แก่อีกบุคคลหนึ่ง ที่จะเรียกว่า ผู้รับจำนอง ทั้งนี้การนำทรัพย์สินตราไว้ ก็เพื่อเป็นการประกันการประกันการชำระหนี้ให้แบบที่ต้องส่งมอบทรัพย์ให้แก่ผู้รับจำนองนั่นเอง
ส่วนทางด้านของการ ขายฝาก ก็จะเป็นการทำสัญญาซื้อ-ขายอย่างหนึ่ง ที่เมื่อทำสัญญาแล้วกรรมสิทธิ์ของทรัพย์สินจะตกไปอยู่ที่ฝ่ายผู้ซื้อทันที โดยในการทำสัญญาก็จะตกลงกันว่า ผู้ขายสามารถมาทำการไถ่ถอนทรัพย์สินคืนจากผู้ซื้อได้ แต่จะต้องมาไถ่ถอนคืนเมื่อถึงระยะเวลาที่ได้กำหนดเอาไว้ในสัญญา
จำนอง ขายฝากบ้าน สองอย่างนี้ต่างกันตรงไหน มาดูกัน
- ความแตกต่างเรื่องกรรมสิทธิ์
การทำสัญญาจำนอง ผู้ซื้อจะไม่ได้รับกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินที่จำนอง ทำให้ไม่ต้องทำการส่งมอบทรัพย์ที่จำนองไปให้กับผู้รับจำนอง ส่วนทางด้านของสัญญาขายฝาก เมื่อมีการทำสัญญาแล้วทรัพย์สินก็จะตกไปเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้รับซื้อฝากทันที ทำให้ต้องมีการส่งมอบทรัพย์สินให้กับผู้รับซื้อฝากนั่นเอง
- ความแตกต่างเรื่องการชำระหนี้
การชำระหนี้ของการทำสัญญาจำนอง ผู้จำนองจะต้องชำระหนี้ให้กับผู้รับจำนองตามที่ตกลงกันไว้ หากว่าไม่มีการชำระหนี้ ผู้รับจำนองสามารถฟ้องบังคับจำนองได้ จากนั้นกองบังคับคดีจะประมูลขายทรัพย์นั้นไป เพื่อให้ได้เงินมาใช้ในการชำระหนี้ ส่วนการทำสัญญาขายฝากนั้น ผู้ขายฝากจะต้องทำการไถ่ถอนทรัพย์ภายในระยะเวลาที่กำหนดเอาไว้ในสัญญา หากว่าไม่นำเงินมาไถ่ถอนตามเวลา ก็จะสามารถขยายเวลาได้ตามที่กฎหมายกำหนด ซึ่งจะขยายกี่ครั้งก็ได้ แต่ต้องไม่เกินครั้งละ 10 ปี ทั้งนี้ถ้าปล่อยให้ทรัพย์หลุดขายไป ทรัพย์นั้นก็จะตกไปเป็นของผู้ซื้อฝากเด็ดขาดทันที
- ความแตกต่างในกรณีที่มีการทำผิดสัญญา
สำหรับสัญญาจำนอง เป็นสัญญาที่เมื่อครบกำหนดแล้ว สามารถทำการจ่ายดอกเบี้ยได้อีก เพื่อเป็นการต่อเวลาออกไปอีกไม่เกิน 5 ปี หรือผู้รับจำนองจะทำการฟ้องศาลเพื่อบังคับจำนองก็ได้เช่นกัน แล้วค่อยให้กองบังคับคดีประมูลขายไป เพื่อเป็นการนำเงินมาใช้ชำระหนี้ ซึ่งในระหว่างที่ฟ้องที่ดิน หรือบ้านนั้น ๆ จะไม่สามารถนำมาขายเองได้แล้ว ส่วนการขายฝาก หากเลยระยะเวลาที่กำหนดสัญญาในการไถ่ถอนทรัพย์ ตามกฎหมายให้สามารถขยายระยะสัญญาได้
ทั้งหมดที่กล่าวมานี้เอง ก็เป็นข้อแตกต่างที่ช่วยทำให้เข้าใจได้มากขึ้นแล้วว่า จริง ๆ แล้ว การจำนอง ขายฝากบ้าน สองอย่างนี้แม้ว่าจะมีความคล้ายคลึงกัน แต่ก็มีความแตกต่างกันอยู่ด้วย ซึ่งจำเป็นที่จะต้องทำความเข้าใจเอาไว้ให้ดีก่อนที่จะเลือกสัญญานั่นเอง เพราะหากเลือกผิดก็อาจจะส่งผลบางอย่างตามมาได้